Onderzoek & Ontwerp Pedagogische Revolutie

Onderzoek naar een geweldloze "Pedagogische Revolutie" beschouw ik als het inhoudelijk overkoepelend thema van mijn deelonderzoeken (Adolescentie in fictie, Liberal arts, Academische scholen, Schoolontwerpen).Het betreft een kritisch benadering van het hedendaagse Hoger Onderwijs. Een onderwijs dat lijkt te verzanden in bureaucratie, technocratie en neo-conservatisme. Op basis van onderzoek probeer ik te komen tot nieuwe ontwerpen (School Design/Educatief Design) in het Hoger Onderwijs die passen in de urbane post moderne samenleving waarin wij nu leven.

Een van de inspiratiebronnen voor mijn werk is het gedachtegoed van van Paul Geisler. Dit jaar verscheen bij de Amerikaanse kritische uitgeverij Peter Lang Publishers het veelzeggende "Higher Education at a Crossroads".Geisler beschrijft in deze publicatie hoe het Hoger Onderwijs lijdt aan een ziekte die hij aanduidt als "dysacademia".Deze pathologische conditie heeft zijn eigen symptomen en complicaties.Een van de symptomen die hij beschrijft is het steeds verder oprukken van een controlerende neo-liberale bureaucratie met een sterke orientatie op economisch rendament en politieke correctheid.In het verlengde daarvan schetst hij het steeds verder marginaliseren van de verdiepende, op Liberal Arts gebasseerde, opleiding-traditie.Geisler zoekt in zijn boek naar een remedie. Daarbij valt hij terug op de postmoderne filosofie van Deleuze en Serres.Dat betekent: denken in open systemen en subjectieve epistemologie gebasseerd op informele lijnen.Op basis van dit paradigma ontwikkelt hij een opleidingsconcept vanuit het principe "ontdekking"(Serres spreekt over: " the art of inventing").Iets dat doet denken aan het door mij beschreven Progressieve Liberal Arts concept.De kracht van dit opleidingsmodel is dat het kan leiden tot maximalisatie van de dynamische groei bij studenten.

Bij het lezen van Geisler moest ik meteen denken aan het inspirerende en oncoventionele werk van Jan Brandsma. Jan Brandsma, directeur van de Faculteit Educatie van de Hogeschool Utrecht, heeft de afgelopen jaren gestuurd op innovatie van het Hoger Onderwijs binnen zijn eigen faculteit(Archimedes Lerarenopleiding, Seminarium voor Ortho-pedagogiek, Instituut Theo Thijsen)en daarbuiten.Niet zonder succes. Opmerke-lijke wapenfeiten zijn geweest: het contact met de samenleving werd op alle fronten versterkt, het aantal studenten groeide explosief, en een aantal opleidingen met een werkelijk innovatieve structuur(denk aan "Ecologische Pedagogiek" en "Samen op Scholen")kwam van de grond.Daarmee is Brandsma voor mij het boegbeeld geworden vande "Pedagogische Revolutie in het Hoger Onderwijs in Nederland":een oprechte strijder tegen een voortgaand proces van "dysacademia".

Het verschijnsel "dysacademia" is echter nog lang niet tot stilstand gebracht.Het werk van Brandsma is danook niet af. Niet in de Hogeschool Utrecht en niet daarbui-ten. Bij het verder ontwikkelen van een remedie kan (zoals voorheen) het Lectoraat Vernieuwende Opleidingsmethodiek & Didactiek van Hans Jansen een belangrijke rol spelen. Dit lectoraat doet onderzoek/ontwerp (net als Geisler) naar nieuwe vormen Hoger Onderwijs.Daarbij staat steeds de combinatie van inhoudelijk & maatschappelijk "engagement" voorop.De aandacht ligt bij emancipatoire vormen van denken die vervolgens praktisch worden doorvertaald in het curriculum.De belangrijk-ste "topics" zijn:

(1) organisatie van postmoderne vormen van leren & opleiden
(2) omgaan met creatieve werkvormen (incl.digitale werkvormen)
(3) differentiatie binnen het onderwijs(bijv.cultuur, gender enz.)
(4) inbedding van Hoger Onderwijs in een mondiale urbane samenleving.

Terzijde wil ik nog opmerken dat ik op dit moment voor het lectoraat VOMD bezig ben met deelprojecten op alle 4 de deelgebieden. In het kort :(1) Topic urbanisatie: Het project "Stad, Jeugd en Opleiding" (met de gemeente Utrecht, ROC MN , NUOVO en TUMULT)(2)Topic creatieve werkvormen: Project "soap in de opleiding" (met de HU) en Project "Podcast in de opleiding" (met het ROC MN)(3)Topic postmoderne vormen van leren & opleiden: Project academische scholen (met opleidingsscholen en Archimedes Lerarenopleiding), Minor Educatief Design (met Archimedes), Project Schoolontwerpen (met de Hogeschool voor de Kunsten)en Project Liberal Arts (met de Vrije Hogeschool en Ecologische Pedagogiek)(4)Topic differentiatie : promotie onderzoek over de adolescent in fictie (met de UvA).