dinsdag 11 september 2007

Onderzoek & Ontwerp Liberal Arts

In het september nummer van het NIVON blad/ Toorts is een intervieuw te lezen met Arjo Klamer, hoogleraar culturele economie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en stichter van de Academia Vitae in Deventer. De Academia Vitae in Deventer werkt, net als de Vrije Hogeschool in Driebergen en het Utrechtse University College, op basis van het Amerikaanse Liberal Arts College idee.Een concept dat zich kan verheugen op een groeiende belangstelling in Nederland. Dat maakt het langzaam maar zeker wel belangrijk de verschillende "scholen van denken" binnen dit concept te gaan onderscheiden. Om daartoe een aanzet te geven wil ik een onderscheid maken tussen :

- het traditionele Liberal Arts College idee
- het progressieve Liberal Arts College idee

Het traditionele Liberal Arts College idee kenmerkt zich vooral door de aandacht voor een brede ontwikkeling waarbij veel aandacht wordt besteed aan de klassieken ("back to Homer"). Op basis van de klassieke filosofie (vergelijkbaar met het oude gymnasium) worden studenten ingevoerd in de traditionele cultuurwaarden. Deze vorm van denken heeft doorgaans een eurocentrisch karakter. In het opleidingsmodel wordt uitgegaan van een sterke persoonlijke verbinding tussen docent-student die doet denken aan Plato's Academie. De orientatie is cognitief-reflectief. Omdat het gaat om particulier onderwijs gaat het vaak om elitaire vormen van Hoger Onderwijs. Het geheel doet wat (neo-) conservatief aan. In deze traditie staan (voor zover ik kan beoordelen) in Nederland : Ad Verbrugge en Arjo Klamer. In de VS valt te denken aan Martha Nussbaum.

Het progressieve Liberal Arts College idee kenmerkt zich ook door aandacht voor de brede ontwikkeling, maar nu in relatie tot de ontwikkeling van het vrije "creative genius" (Jobs/Apple adagium: "who push the human race further").Deze opleiding kenmerkt zich maar zeer ten dele door een orientatie op het verleden. Het gaat er vooral om studenten aan te sporen "anders te denken", buiten de gebaande paden, dus ook buiten de bestaande vakdisciplines, om zo te komen tot kwalitatief hoogwaardige orginele toekomstgeorienteerde creaties en/of uitvindingen.Deze vorm van onderwijs zoekt vooral naar nieuwe mogelijkheden die passen in een postmoderne multi-cultur ele, cross-mediale en urbane samenleving.De grondslag van dit opleidings model is creatief-pragmatisch. Dat betekent dat onderwijs dynamisch, open, toeganke lijk, digitaal en internationaal dient te zijn. In dit verband denk ik aan het werk van Richard Rorty en Michel Serres. Te denken valt aan de opzet van : de Lowland Academy, en de Amsterdam School of Cultural Analysis (ASCA).

Het Lectoraat Vernieuwende Opleidingsmethodiek & Didactiek positioneert zich nadruk kelijk binnen de progressieve toekomstgerichte traditie als het gaat om de verdere ontwikkeling van het concept Liberal Arts. Dat betekent dat er vooral gewerkt wordt vanuit de kritische filosofie en de postmoderne filosofie. Kenmerkend is de student en te leren "hun eigen verhaal te leven" en "hun persoonlijk leeproces daar zoveel mogelijk op af te stemmen". Inmiddels is door Lector Hans Janssen en de kenniskring VOMD een in dit verband bruikbaar opleidingsmodel "Levend Leren" ontwikkeld. Dit succesvolle concept vinden we (reeds) terug in de minor "De Derde Verdieping" en de masteropleiding "Ecologische Pedagogiek" van de Hogeschool Utrecht.Mogelijkheden worden onderzocht voor het verder uitzetten van dit opleidingsmodel binnen de Vrije Hogeschool (met steun van de Ionastichting en de Woutschotengroep).Ook is overleg gaande met Huib de Jong (CvB van de HU), Dick de Wolff (Directeur Faculteit Educatie van de HU ) Loek Vrooman (Manager Utrechtse Academie) Marcel Meer (Manager Ecolo gische Pedagogiek) en Stef Heinsman (Directeur Archimedes Lerarenopleiding) over het verder ontwikkelen en uitbouwen van de genoemde progressieve en praktische Liberal Arts variant binnen de HU.

1 opmerking:

Paul zei

De alles overstijgende vragen zijn volgens mij 'waar sta je dan voor en waar geloof je dan in?' Tellen je emoties mee, welke kleur heeft je ziel? Heb je wel een ziel? Heb je voldoende moed, overtuigingskracht en doorzettingsvermogen om trouw te blijven aan je inzichten en idealen?
En om het hanteerbaar te maken: welke beelden geven vorm, uitdrukking aan het 'think different' concept? Steve Jobs huurde een reclamebureau in dat op magistrale wijze een ongekend succesvolle postercampagne ontwierp,'The year of Think Different'. Zelf zei hij erover:"By honoring the lives of those we admire, we make our own values known. Perhaps more clearly than words ever could."