Onderzoek & Ontwerp Academische Scholen

Waar in het vorig jaar nog sprake was van een orientatiefase/ontwerpfase is dit studiejaar de produktiefase aangebroken. Op dit proces te ondersteunen worden een aantal acties ondernomen vanuit het lectoraat VODM. De acties kunnen het beste worden beschouwd als "tools" om te komen tot succesvolle voltooiing van het project. Acties zijn :

- schoolbezoeken (week van 18 oktober)
- kennisatelieractiviteiten (zie kalender)
- teambijeenkomsten schoolbegeleiders (colinda, nies, ritie, femke,alice)
- website - link (sharepoint)
- podcast workshop (9 november)

Op 20 september heeft een schoolbezoek plaatsgevonden door Jeroen Lutters en Jacob de Ruyter op het Holland College in Naaldwijk. Gesproken is met de betrokken medewerkers en de schooldirecteur. Belangrijk bleek vooral in dit proces dat kennisuitwisseling/gesprek plaatsvond op een aantal terrein die de transformatie van "school" naar "academische school" vereenvoudigen. Samenvattend waren dat de volgende terreinen :

- verheldering concept
- focus op professionalisering
- aanreiken "tools"
- 3 x opbrengstformulering

Verheldering concept :
het blijkt (nog) steeds moeilijk om het concept Academische School vast te houden. Beeldtaal bleek daarbij uitstekend te werken. Steeds is de vergelijking gemaakt met een Academisch Ziekenhuis waar twee kernprocessen plaatsvinden. Een Academisch Ziekenhuis werkt vanuit een dubbel principe. Een daarvan is het werken met de patienten (eerste veld). Het andere is het opleiden van het personeel (tweede veld).Door steeds weer hier op terug te komen ontstond verheldering.Beide zijn kernprocessen, dus ook even belangrijk.

Focus op professionalisering :
Het project Academische Scholen gaat over het tweede veld. Samenhangend met het voorgaande is de aandacht van de deelnemers aan het project vaak nog erg leerlinggericht. De focus ligt al snel op de behoefte van de leerling(Noot : de patient in een ziekenhuis) en niet op het ontwikkelen van competenties bij de docenten (Noot : het opleiden van medewer-kers). Door te werken met de driehoek vakontwikkeling-pedagogische ontwikkeling-zelfontwikkeling werd duidelijk dat het nu vooral moet gaan om zelfontwikkeling van docenten. Door een infrastructuur aan te leggen voor zelfontwikkeling (het tweede veld van de academische school) ontstaat als vanzelf een optimale structuur voor het ontwikkelen van de ander. De betrokken docenten merkte dat ze nog teveel bezig waren met het eerste kernproces dat in het project academische scholen op de tweede plaats komt. Het gaat om de professionalisering in de school.

Aanreiken van "tools" :
Binnen de opzet is het van belang dat iedere school met de onderzoeksgroep binnen de school zijn eigen leeromgeving ontwerpt om te komen tot het beoogde resultaat. Dat blijkt niet altijd gemakkelijk. Vooral van belang blijkt de afbakening van het ontwerp, de vaststelling van de werkwijze en de verwoording van het beoogde resultaat op individueel, school en projectniveau. Behalve de methodiek was er ook een vraag naar "tools". Door samen te zoeken kwamen we in het geval van het Delta college op 4 belangrijke "tools" van belang bij het halen van de doelstellingen van het eigen (deel)onderzoek.

1. inspiratieniveau : literatuur. Een lijst van favoriete, inspirerende boeken, maar ook films, muziek enz. te gebruiken naar eigen inzicht door het betrokken onderzoeksteam.Door dit materiaal te delen onstaat een samenhangende taal binnen de onderzoeksgroep.
2. expert niveau : op basis van een te ontwerpen lijst. Belangrijk is mensen uit allerlei velden (dus niet alleen het onderwijs) te raadplegen. Ingangen kunnen zijn : menskundige uitgangspunten, onderwijskundige tools, persoonlijke ervaringen.
3. ervaringsniveau : onderzoek dient participererend onderzoek te zijn. Je moet je zelf ook blootstellen aan datgene wat je bij onderrzoekt. Alleen zo kun je gevoel ontwikkelen voor de werkelijke werking.
4. resultaatniveau : vasttstellen van tussentijdse presentaties binnen verschillende (leer) contexten. Daarbij werd vooral ook gedacht aan de mogelijkheid van het presenteren binnen de kennisateliers met collega'sin vergelijkbare situaties.

3 x opbrengstformuling :
van belang bleek steeds weer te wijzen op een formulering van het eindresultaat voor jezelf, aar ook op school en project niveau. Kortom : op de vraag, wat is de betekenis van ons deelonderzoek voor het beoogd design van het "prototype academische school" . Deze stap bleek niet gemakkelijk, maar uiteindelijk wel te maken. Voortdurende interactie tussen persoonlijk niveau , schoolniveau en projectniveau is daarom van groot belang.


Concreet is het Deltacollege nu bezig met het ontwerpen van een structuur/cultuur (laboratorium) voor het leren ontwikkelen van onderwijskundig materiaal. Daarvoor wordt (experimenteel/action research) door een team van medewerkers uit Mens & Natuur gewerkt aan een onderwerp. Door te werken aan dit onderwerp hopen zij dat helder wordt hoe een effectieve structuur/cultuur voor Educatief Design totstand kan komen. Het belang daarvan is persoonlijk (mikroniveau), op schoolniveau (mesoniveau) en op projectniveau (makroniveau) vast te stellen.Om te komen tot een goed onderzoek/ontwerp is afbakening van het onderwerp van groot belang. Gekozen is om materiaal te gaan ontwikkelen (een handleiding/instructie/ondersteuning/inspiratie) omtrent "het leren coachen van leerlingen". Het gaat erom kennis te ontwikkelen op inzicht niveau, die straks kan worden toegepast binnen de school. (aansluiting professionalisering minor Educatief Design van Femke (betrokken bij 's Heerenlanden)en Nies (betrokken bij Kandinsky) en het onderzoek van het Minkema College (door Wim Pon/Karin Loggen) ligt voor de hand. De werkwijze die gevolgd gaat worden zal onderdelen omvatten van wat hiervoor genoemd is als "tools". Zo kan ervoor gekozen gaan worden om zelf een test te doen met coaching die net zo intensief is als die bij de leerlingen op de school, om vervolgens te onderzoeken of die coaching het beoogde resultaat heeft, en zo niet, hoe dit resultaat wel/beter te bereiken is.Daarnaast wordt gedacht aan het presenteren van tussenprodukten voor het docententeam en op het kennisatelier.Het beoogde resultaat is op persoonlijk niveau : "anders" te leren coachen. De gedachte "anders" opent de weg naar het inzicht niveau. Het opent de weg naar een "alternatief scenario" voor coaching, waar in de toekomst mee kan worden geexperimenteerd. Op schoolniveau is het beoogd resultaat : te komen tot een "andere" infrastructuur voor Educatief Design (als een permanent proces). Op projectniveau gaat het erom : te komen tot advies voor het maken van een schoolopleidingsplan van (aankomend) docenten waarbij de leerling, de docent, maar ook de leeromgeving wordt betrokken.

Slot

Het schoolbezoek bleek voor alle betrokkenen een inspirerend leermoment. Hier was sprake van een leerteam. Alle betrokkenen hebben daarbij geleerd. Hier was de horizontale "academische school" in werking. Op projectniveau (lectoraat/deelcoordinator) op schoolniveau(directeur/projectleider) en op leerlingniveau (docenten) was iedereen paraat. De acade-mische school bleek vooral te werken omdat ervaring, theoretische kennis, en praktische organisatie samen kwamen. Tot zover deze korte reflectie. De bijgestelde opzet van het onderzoek wordt vrijdag 28 september ingeleverd bij Eva.